BOŽIĆ NA DVORU KARAĐORĐEVIĆA: Kako je izgledao badnjak i još važnije - ko je uvek bio POLAŽENIK KRALJU (VIDEO)

Božić je odvajkada u Srbiji bio najradosniji praznik. Tokom perioda monarhije naročito pažnje bilo je poklanjano tome kako se on slavio na dvoru. A o tome saznajemo iz starih novina…

Iako u osnovi privatne, proslave Božića na dvoru Karađorđevića bile su i javne svetkovine. Zato im je u prošlosti poklanjana velika pažnja. Za Očeve i Materice, praznike koji prethode i slede Božiću, deca iz beogradskog sirotišta su dolazila na dvor i vezivala kralja i kraljicu. Po ovom simpatičnom običaju naročito je bila poznata kraljica Marija.

Na Badnji dan, badnjak su do dvora donosili vojnici i oficiri iz topčiderske kasarne. Kralj je, po tradiciji, badnjačare dočekivao i posluživao dok bi, Badnje veče porodica provodila sama.

A kako se na dvoru slavio Božić?

O tome danas znamo i iz starih novina. Evo jednog teksta iz “Politike” iz davne 1910. godine:

“Veliki hrišćanski praznik Hristovog rođenja koji skoro sa istovetnim običajima slavi ceo srpski narod, od jadranskih obala i Pešte do Iskre i Soluna, proslaviće se na svečan način i u dvoru Kralja Petra.

Kralj Petar se sprema da dočeka taj praznik isto onako kao i njegovi podanici. On posti kao i oni, vrši sve božićne običaje kao i oni, i kad na prvi dan Božića rano izjutra budu pošli polaženici da čestitaju praznik, i da požele dobro kući u koju stupaju, krenuće se polaženik i Kraljevom Dvoru.

Oficiri beogradskog garnizona na Badnji dan po podne u svečanoj povorci i sa muzikom na čelu idu u Košutnjak i tamo seku dva badnjaka. Jedan od tih badnjaka nosi se u Oficirski Dom, a drugi u Dvor. Kralju donose božićnje drvo četvorica: jedan redov, jedan podoficir i dva oficira.

Njih dočekuje u dvorskom tremu Kralj Petar i onda svi zajedno unose badnjak u salon, onu veliku dvoranu koja se nalazi u prizemlju novog dvora s lica Kralj Milanove ulice. Tu u kaminu već bukti velika vatra na koju se polaže badnjak i preliva vinom. Kad plamen zahvati drvo, onda Kralj na jednu od badnjakovih grančica nabada jabuku i posle toga prihvata naročito spremljeno sito sa orasima koje razbaca u sva četiri ugla dvorane. Pošto se razbaca i slame, nastaje posluženje.

Kralj, koji inače ustaje vrlo rano, dočekuje božićnu zoru na nogama. Tada, čim se svane, dolazi Kralju kao polaženik jedan pitomac Vojne Akademije, koga Kralj zadržava kao svoga gosta na ručku. U 8 časova izjutra Kralj odlazi u crkvu, a oko 10 časova već je ponovo u Dvoru i tu prima čestitanja od dvorskog časništva, pred podne odlazi te čestita praznik Mitropolitu, predsedniku Vlade i predsedniku Narodne Skupštine.

Božić se u Dvoru i ako svečano provodi ipak skromno. I skoro jedina raskoš toga dana jeste božićnje prase, koje se kolje i u najsiromašnijim srpskim kućama. Ove godine proći će božićni praznici u dvoru i još tiše no obično jer je Princeza Jelena u Italiji kod tetke kraljice Jelene, a Prestolonaslednik Aleksandar na lečenju u Francuskoj, tako će Kralj provesti Božić samo sa Kraljevićem Đorđem i Princem Pavlom.

Svake godine Kralju čestitaju Božić vaseljenski patrijarh, jerusalimski patrijarh, ruski car i crnogorski kralj. Sem toga stižu čestitke iz svih krajeva Srpstva. "