NEDOUMICA koju ni mnogi Beograđani ne znaju da reše: Ako je ovo Novo groblje, GDE JE ONDA STARO?!

Foto: Wikipedia/Zavod za spomenike grada Beograda

Groblje koje se nalazi u Ruzveltovoj ulici verovatno je najlepše i najuređenije groblje u Srbiji i svojevrstan beogradski "muzej na otvorenom". Ovo mesto većina prestoničana poznaje pod nazivom "Novo groblje". Ali, ako je tako - gde je onda Staro groblje?!

Srpska prestonica nekada je izgledala potpuno drugačije od grada kakav danas poznajemo. U vreme kada je Beograd bio tek jedna od turskih varoši, centar grada za srpsko stanovništvo nalazio se u Karađorđevoj, a ne u ulici Kneza Mihaila koja je bila daleka periferija.

Zato i ne čudi što se upravo tu, nedaleko od Varoš kapije, na mestu gde je počinjala Gospodska, a danas Brankova ulica, nalazilo i najstarije srpsko prestoničko groblje. Ono se još u 17. veku delilo na Veliko groblje, koje se prostiralo na padinama Zelenog venca, i na Kužno groblje gde su se sahranjivali umrli od zaraznih bolesti, naročito od kuge, koje se nalazilo duž današnje Ulice maršala Birjuzova.

Srpska uprava nad gradom donela je sa sobom i promene što se tiče mesta sahranjivanja tadašnjeg stanovništva. Knez Miloš je uvideo značaj starog jezgra grada, pa je 1826. godine naredio preseljenje varoškog, starog groblja sa Zelenog venca na tadašnju “daleku periferiju” Beograda – Tašmajdan.

Bilo je to prvo “novo” groblje, ali je rastom prestonice i širenjem Beograda na Vračar, Slaviju i Tašmajdan i ono “zastarelo”. Nekih 50 godina nakon prvog seljenja, prestonički pokojnici su ponovo bili spremni za pokret. Tašmajdansko groblje se našlo u sred naraslog grada i postalo je nedovoljno za njegove potrebe.

Inicijativa o novom izmeštanju i pravljenju “novog, novog groblja” pojavila se već 1871. godine, da bi Tašmajdan konačno bio “raseljen” 1927. godine.

I tako je, kao treće organizovano groblje, Beograd dobio svoj “muzej na otvorenom” – Novo groblje.