I DANAS JE JEZIV! Ovo je prvi i jedini HOROR koji je osvojio OSKARA ZA NAJBOLJI FILM

Za svet muzike i pokretnih slika 1991. je bila neverovatna godina. “Nirvana” je predstavila album “Nevermind” koji je definisao čitav jedan žanr. “Massive Attack” je izbacio “Blue Lines”. Film “Telma i Luis” je oduševio kritiku, a Robin Vilijams je istopio srca publike kao “Kralj ribara”. A desilo se i nešto revolucionarno! Iste godine, prvi put u istoriji, Oskara za najbolji film dobio je jedan horor!

Iako su neki od najranijih filmova u istoriji kinematografije bili horori – očigledan primer je “Nosferatu” iz 1922. na taj žanr se uvek gledalo sa izvesnom skepsom. Horori su za većinu bili vid jeftine zabave bez umetničke vrednosti i, samim tim, bez šanse da ikada dobiju neko vredno priznanje ili nagradu u svetu sedme umetnosti.

Do 1991. samo su se dva horora dobila nominaciju za “Najbolji film” - “Isterivanje đavola” 1973. i “Ajkula” iz 1975. godine, ali nijedan od njih nije osvojio ovu prestižnu nagradu.

Zbog toga, mora da je bilo veliko iznenađenje za one koji prate dodelu kada se pročulo da je 1991. godine film “Kad jaganjci utihnu”, uznemirujući psihološki horor o kanibalističkom serijskom ubici, dobio nominaciju za “Najbolji film”. U istoj kategoriji našla su se i ostvarenja “Princ plime”, “Bagzi”, “Dž.F.K.” i Diznijev crtani “Lepotica i zver”.

Film koji je pomerio granice

Film “Kad jaganjci utihnu” (“The Silence of The Lambs”) snimljen je po istoimenom romanu Tomasa Harisa i meša elemente kriminalističkog i horor žanra.

Sa Džodi Foster u ulozi Klaris Starling, ambiciozne studentkinje sa FBI-jeve akademije, film priča priču o psihijatru-psihopati dr Hanibalu Lektoru koji je smešten u zatvor zbog ubistva nekoliko žrtava i kanibalizma nad njima. Uveren da Lekter ima uvid u slučaj koji je u toku, direktor FBI-ja Džek Kroford odlučuje da iskoristi Klaris kao mamac za brilijantnog i ozbiljno poremećenog naučnika.

Nakon što je stigao u bioskope u februaru 1991. film “Kad jaganjci utihnu” postao je senzacija, zaradivši neverovatnih 272,7 miliona dolara širom sveta (iako je bio napravljen sa budžetom od “samo” 19 miliona dolara).

Priznanja sa svih strana

Nagrade su se nizale skoro od početka. Nakon premijere na 41. Berlinskom međunarodnom filmskom festivalu, gde je režiser Džonatan Deme dobio Srebrnog medveda za “Najbolju režiju”, “Kad jaganjci utihnu” postao je tek treći film u istoriji Oskara koji je pobedio u svih pet glavnih kategorija, pridruživši se ostvarenjima “Dogodilo se jedne noći” iz 1934. i “Let iznad kukavičjeg gnezda” iz 1975. godine.

Osim što je dobio Oskara za “Najbolju režiju”, “Najbolju glvnu mušku ulogu”, “Najbolju glavnu žensku ulogu” i “Najbolji adaptirani scenario”, “Kad jaganjci utihnu” osvojio je nagradu i za “Najbolji film godine” čime je postao prvi i do sada jedini horor koji je pobedio u toj kategoriji.

Film je bio revolucionaran i zbog toga što je zauvek promenio poglede publike na horore i otvorio put ka nagradama ostalim ostvarenjima iz tog žanra. Već 1999. godine još jedan horor našao se u nominaciji za “Najbolji film” - u pitanju je bilo “Šesto čulo” koje je imalo čak šest nominacija, ali je na kraju završilo bez ijednog osvojenog Oskara.

Nakon toga, još je samo horor “Beži!” iz 2017. prišao blizu osvajanju zlatne statue, ali mu je na kraju ipak izmakla.