BRITANSKI BIOLOŠKI RAT NA TLU AMERIKE: Od svega što su Evropljani radili Indijancima ovo je bilo NAJSTRAŠNIJE
/
Mračna tajna Britanskog kraljevstva bio je odnos prema starosedeocima prostora koje su kolonizovali. Međutim, njihov odnos prema Indijancima Severne Amerike isticao se posebnom bezdušnošću i bezobzirnošću, a pitanje je i da li su na drugim teritorijama starosedeoci bolje prošli...
Pojedini ugledni istoričari tvrde da se Prvi svetski rat desio još u XVIII veku kada su se na četiri kontinenta vodili žestoki ratovi između Francuske i Engleske i njihovih saveznika.
Iako su Indijanci Severne Amerike više podržavali Francuze nego Engleze, njihova glavna nada bila je da će međusobni rat između osvajača usporiti zauzimanje indijanskih teritorija.
Iako je potpisani mir predviđao da Britanci neće praviti naselja zapadno od Apači planina, to na terenu nije poštovano. Kruna, koju je delio ceo jedan okean, nije imala ni želje, a ni mogućnosti da sprečava i kažnjava doseljenike koji bi svoje naseobine pravili zapadno od planina, a teško ih je bilo i obuzdati, jer su smatrali da su pobedom nad Francuzima oni postali gospodari tog prostora. Ubrzo su naselja i utvrđenja počela da niču po Pensilvaniji, Ohaju i Ilinoisu.
To je za Indijance bio pokazatelj da rat za njih nije završen. Sa velikim iskustvom borbe protiv Britanaca, naoružani pre svega Francuskim oružjem, Indijanci su smatrali da je pravo vreme da krenu u potpuni napad, kojim će ograničiti napredovanje Britanaca na zapad.
Indijanci radi kavzi
Kao iskra bačena na bure baruta, buknula je 1763. Pontijakova pobuna, zajednički napad više od deset različitih plemena na utvrđenja koja su podigli i kontrolisali Englezi. Na teritoriji današnjih država Ohajo i Ilinois, u munjevitim napadima, padala su Engleska utvrđenja jedno za drugim. Civili, zajedno sa vojskom, povlačili su se na istok ili jug, a veliki broj njih je zaštitu pronašao u utvrđenju Fort Pit, u blizini današnjeg Pitsburga.
Vojska u utvrđenju, pod komandom Simona Ekujera, Švajcarca u redovima britanske vojske, odbila je prvi brutalni napada nekoliko udruženih indijanskih plemena. Potom je usledila opsada utvrđenja, u kome su uslovi života bili surovi i pre nje. Došlo je do očajne situacije u kojoj je Fort Pit i dalje bio prejak da bi bio osvojen, a civili i vojska koja je bila u njemu nije imala osnovne uslove za život. Nedostajali su im i voda i hrana, lekova nije bilo, a uskoro su se počele širiti i bolesti.
Iz prepiske koja se vodila izmedju pomenutog Ekujera i njegovog nadređenog, komandanta svih Britanskih trupa u Severnoj Americi Džefrija Amhersta, vidimo neke od zapanjujućih primera neljudskosti u odnosu prema Indijancima.
Danajski darovi
Friško završeni Sedmogodišnji rat doveo je do velikih i krvavih ratnih zlodela, koja su činjena na obe strane. Indijanci su besomučno, često i ritualno, ubijali sve Britance, civile ili ne, na koje bi naišli. Paljena su naselja i crkve, a ubijani žene deca i starci. Naravno da ni britanska strana nije ostajala dužna. Taj sukob je u potpunosti doveo do dehumanizacije protivnika na obe strane. Sudar kultura doveo je do sukoba do istrebljenja.
Eskalacija sukoba i neminovni pad utvrđenja, navela je očajnike u Fort Pitu da pristupe jednom od najlukavijih bioloških napada u pisanoj istoriji.
Nakon što je dobro utvrđena opsada, grupa Indijanaca došla je u Fort Pit da pregovara o predaji Britanaca. Nakon neodređenih pregovora, koji su ostavili prostora za skorašnji mir, Britanci su sa poklonima ispratili pregovarače.
Indijanci su se zadovoljni vratili svojim poglavicama, prenoseći im vesti sa pregovora, i podelivši poklone koje su Britanci, u znak poverenja, poslali. U pitanju su bila ćebad, maramice za nos i nešto lanene tkanine.
Međutim, armijski prvaci Gordog Albiona poklone su premazali tkivima zaraženim malim boginjama na koje su Indijanci posebno bili osetljivi.
Pismeni dokazi
Pisma koja su međusobno slali visoki zvaničnici britanske vojske u Severnoj Americi pokazuje da to nije, ni u kom slučaju, bio prvi takav plan, ali je ostao kao jedan od najbolje dokumentovanih. Postoji zapis iz dnevnika Vilijama Trenta, kapetana i trgovca, koji govori da su ćebad, tkanina i maramice date Indijancima sa ciljem da budu zaraženi malim boginjama. Tu je i račun visoke komande koja izdaje nalog upravo za pomenute predmete, a u komentaru za isti navodi eksplicitno da su “predmeti izdati sa ciljem epidemije malih boginja među Indijancima“.
Sačuvana su i pisma koja su međusobno slali glavnokomandujući Adherst i pukovnik Buke, nekoliko dana nakon događaja u Fort Pitu, u kojima Džefri Adherst piše: “Zar ne bi dobro bilo poslati male boginje među Indijance koji su se pobunili? U ovim trenucima, moramo koristiti sva raspoloživa sredstva da bismo smanjili njihov broj… Odobravam sve mere koje je Egujer preduzeo.“
Pukovnik mu odgovara nekoliko dana kasnije: “Pokušaću da zarazim Indijance preko ćebadi koje bi moglo doći u njihove ruke, vodeći računa da se i sam ne zarazim.“
Moralne dileme bez pokajanja
Kako je jasno da vojni kodeks nije dozvoljavao ovakav način ratovanja, čak i u to vreme, čini se da su, kroz istoriju, Britanci pokušali da zatru tragove ovom nepočinstvu. Tako su iz Toronta i Pitsburga, muzeja i arhiva, otkidane stranice koje su se odnosile na ove događaje, i nisu nađene ni do danas. Ali, ostala su pisma koja su postala deo zaplenjene vojne arhive britanske vojske nakon Rata za nezavisnost.
Nakon ovih dokumentovanih slučajeva namernog izazivanja epidemije, iz ko zna još koliko onih nedokumentovanih, izbila je velika epidemija malih boginja, koja je 1763. i 1764. odnela nebrojene živote Indijanaca Ohaja i Velikih jezera. Bilo je to još jedno oružje Evropljana na koje Indijanci nisu imali nikakav odgovor, što ih je dovelo na korak bliže do neizbežnog poraza.
Neuspeh pobune kao uvod u rat
Iako su učesnici Pontijakove pobune mislili da će im se Francuzi pridružiti u borbi protiv Engleza, to se nije desilo.
Ali, Pontijakova pobuna, iako nije doživela uspeh, bila je jedan od okidača Rata za nezavisnost, jer je pitanje Indijanaca straosedelaca ostalo jedno od pitanja oko kojih se naseljenici u Americi i njihove matične države u Evropi nisu slagali.
Nakon što su sami Britanci, kršeći naredbe iz Londona, uspeli da se obračunaju sa Indijancima i nastavili svoje naseljavanje zapada, postalo je jasno da je Novi svet ostvario faktičku nezavisnost od svojih monarha, a do konkretne potvrde ove činjenice doći će nekoliko godina nakon Pontijakove pobune, kada Sjedinjene Američke Države stiču nezavisnost od Britanske krune.
Autor teksta: Mladen Trbić
