Sravnjen sa zemljom: Bio je najlepši hram pravoslavlja, a onda su ga KOMUNISTI DIGLI U VAZDUH
/
Svako ko danas poseti Moskvu teško da će iz nje otići a da makar spolja ne vidi monumentalni Katedralni saborni hram Hrista Spasitelja, nedaleko od Kremlja.
Veličanstveno zdanje od belog mermera sa zlatnim kupolama potpuno dominira prostorom izazivajući divljenje miliona turista koji posećuju rusku prestonicu bilo da su oni hrišćani ili ne.
Ipak, dublje interesovanje za ovaj hram otkriće zainteresovanima jedan šokantan podatak – ova crkva stara je manje od 20 godina, a prvobitno zdanje iz 19. veka srušile su komunističke vlasti!
Centar moskovskog pravoslavnog života
Dana 25. decembra 1812. poslednji Napoleonov vojnik napustio je teritoriju Ruske Imperije. Istog dana car Aleksandar I je u Vilnjusu potpisao ukaz o izgradnji hrama Hrista Spasitelja u Moskvi “u znak zahvalnosti Bogu koji je spasao Rusiju od propasti”.
Kako se dan ruske pobede poklopio sa Božićem, glavni oltar je posvećen Roždestvu Hristovom – Božiću. Na zidovima hrama su bila ispisana imena oficira ruske vojske koji su pali u ratu s Napoleonovom armadom 1812. i drugih neposrednih bitaka protiv Napoleona.
Hram je rađen prema projektu arhitekta Konstantina Tona. Gradili su ga istaknuti neimari i umetnici iz cele Rusije 44 godine. Hram je svečano osveštan 26. maja 1883. godine.
Hram Hrista Spasitelja je za vreme carske Rusije bio glavna moskovska crkva — nazivan glavna katedrala. U njemu je proslavljena stogodišnjica pobede nad francuskom armadom i tristogodišnjica vlasti dinastije Romanov.
U Hramu je 5. novembra 1917, prvi put nakon vladavine Petra Velikog, izabran novi ruski patrijarh — Tihon.
Teška vremena
Posle Oktobarske revolucije boljševičke vlasti su mnogim crkvama prenamenile ulogu, ili ih jednostavno srušile. Mesto hrama se pokazalo, zbog svoje blizine Kremlju, kao pogodna lokacija za izgradnju spomenika socijalizmu poznat kao “Palata sovjeta”. Spomenik je bio zamišljen kao višeetažno zdanje u savremenom stilu sa velikom Lenjinovom statuom na vrhu.
I zato je, tačno u podne 5. decembra 1931, hram Hrista Spasitelja razoren eksplozivom!
Da ironije bude veća izgradnja “Palate sovjeta” nikada nije realizovana. Zafalilo je novca, a i obližnja reka Moskva stalno je plavila poručje gde se nekada nalazio hram.
I tako je, godinama na tom mestu jednostavno zvrjala rupa. Tek 1958. u vreme Nikite Hruščova, na mestu hrama je izgrađen bazenski kompleks sa najvećim bazenom na svetu koji će na tu ostati sve do devete decenije 20. veka.
Novi život
Hram Hrista Spasitelja danas, Foto: Wikipedia/Alvesgaspar
Godine 1989. državna politika se promenila. Pojavila se peticija za obnovu hrama koju je za kratko vreme potpisao veliki broj ljudi. I pored galopirajuće inflacije tokom 1990-ih, pristupilo se gradnji.
Novi hram je izgrađen za vreme Borisa Jeljcina pod rukovodstvom Zuraba Ceretelija (prvobitno Alekseja Denisova). Hram je nanovo građen od 1990. do 2000. prema crtežima i starim fotografijama i uz minimalne izmene.
Sadašnje zdanje hrama je osveštano 19. avgusta 2000. godine.
