ISTORIJA KOJU NISMO UČILI U ŠKOLAMA: Šta je KNEZ LAZAR radio mnogo PRE KOSOVSKOG BOJA?

Lazar Hrebeljanović, poznat u narodnoj tradiciji kao car Lazar, poštovan u okviru crkve kao Sveti car Lazar bio je srednjovekovni srpski knez najpoznatiji po tome što je kako-tako ujedinio srpsku vlastelu nakon smrti cara Dušana i uspeo da izađe na megdan Turcima u čuvenoj Kosovskoj bici. To danas zna svaki Srbin, ali mladost ovog velikaša i njegova uloga na dvoru cara Dušana mnogo je manje poznata.

---

Lazar je najverovatnije rođen oko 1329. godine u Prilepcu kod Novog Brda i mladost je proveo na dvoru cara Stefana Dušana gde je njegov otac Pribac bio logotet. Reč je bila o relativno skromnoj tituli u hijerarhiji srpskog dvora i vezivala se za osobu koja se nalazila na čelu dvorske kancelarije i bila zadužena za pisanje i izdavanje povelja.

Pribac je ovu titulu od cara Dušana dobio kao nagradu za to što ga je podržao u zbacivanju starog kralja Stefana Dečanskog. Drugi deo nagrade odnosio se na Lazara – mladić je postao stavilac na carskom dvoru.

Položaj stavioca je bio najniži u hijerarhiji srpskog dvora. U “opisu posla” bilo je to da brine o kvalitetu onoga što su car i njegovi najbliži jeli, mada su mu mogli biti povereni i poslovi koji nisu imali nikakve veze sa dvorskim ritualima.

I dok je reč bila pre svega o ceremonijalnoj ulozi za carskim stolom, položaj stavioca se smatrao prilično prestižnim jer je njegovom nositelju pružao priliku da bude vrlo blizu vladaru.

U doba kada se Dušan krunisao za cara, Lazar je imao oko 17 godina. Neki istoričari smatraju da mora da je bio veoma blizak sa carskom porodicom i da je car Dušan verovatno odigrao presudnu ulogu u Lazarevom sklapanju braka sa Milicom, ćerkom kneza Vratka koja je bila Nemanjićke krvi.

Car Dušan je iznenada preminuo 1355. u svojoj 47. godini i nasledio ga je dvadesetogodišnji sin Stefan Uroš. Lazar je ostao stavilac na dvoru novog cara.

Nakon što se pokazalo da Uroš ne može da vodi očevu veliku državu, mnogobrojni velikaši počeli su da grabe teritorije za sebe i usledili su unutrašnji sukobi i cepanja teritorija. U nekom trenutku, i Lazar je postao oblasni gospodar, sve moćniji nakon iznenadne smrti poslednjeg cara dinastije Nemanjić.

Nepunih 20 godina kasnije, upravo on će biti taj koji će uspeti da bar na kratko ujedini srpsku vlastelu i pruži otpor Turcima na Kosovu 1389. godine.

A ostalo je istorija…