Najkontroverznija grupa novije srpske istorije: Ko su bili crnorukci?

“Ne postoji bolji ratnik od njega. Savršen je strelac, majstor prerušavanja, odličan strateg, nepodmitljiv, maestralno pripremljen za preživljavanje u najsurovijim uslovima, spreman na žrtvovanje, hrabar i neustrašiv; nikada ne ostavlja saborce, a datu reč garantuje životom.

Naoružan je puškom, bombom, nožem (kamom) i otrovom, koji je sebi namenio u slučaju da bude uhvaćen. Narod ga voli, prepoznaje po uniformi, dok ga se izdajnici plaše.

Iako nije policajac, iz kafane izbacuje nasilnike, sa ulica lopove, često ih kažnjava batinama. Prezire političare, kao i oni njega. Na čelu njegove čete nalazi se vojvoda, prvi među najboljima. Vojvoda je visoko obrazovani oficir srpske vojske - govori nekoliko jezika, poznaje filozofiju, religiju, književnost i političke prilike. Odrekao se vojne karijere zarad gerilskog ratovanja.”

Ukratko, ovim opisom su predstavljeni elitni srpski borci Prvog svetskog rata u knjizi “Ratnici Crne ruke”. Nazivali su ih četnicima, kao pripadnike većih ili manjih gerilskih četa, potom su bili poznati i kao komite, jer su pripadali nacionalnom komitetu za oslobođenje, a u nekim krajevima Stare Srbije nazivali su ih ustašima, jer su “ustali” da se bore za slobodu. Bili su prethodnica vojske, ili neretko, najbitniji stub odbrane.

Savršeni ratnici primali su na sebe napade čitavih divizija, koje su sa uspehom odbijali ili zadržavali, uz nezapamćene žrtve.

Prema ovim ljudima istorija nije bila blagonaklona. Na njihova dela bačena je senka, jer istoriju pišu preživeli: oni koji su miris baruta osetili tek kada je bitka završena. Podvizi elitnih ratnika gurnuti su u stranu, najpre zbog novonastale države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, gde je srpstvo bilo nepoželjno zbog jugoslovenstva, ali i zbog njihovih stavova i pripadnosti organizaciji “Ujedinjenje ili smrt“ poznatije kao “Crna ruka”, koja je bila u sukobu sa vladarima i političarima.

Decenijama će njihove vojvode nazivati pripadnicima terorističke grupe. Njihov neprijatelj nije bio civil, bez obzira kojoj naciji da je pripadao, nego vojnik i političar. Takođe, sa sigurnošću se može reći da su vojnici Velikog rata namerno bačeni u ćošak istorije i tokom komunističkog perioda, jer su protivnici komunista prisvojili naziv četnici, upravo zbog popularnosti svojih prethodnika, sa kojima nisu imali mnogo dodirnih tačaka.

Zbog takvih istorijskih događaja, danas se malo zna o četnicima Velikog rata, iako predstavljaju najbolje jedinice srpske vojske u modernoj istoriji.

(PR objava)