Čuli ste za tužnu sudbinu Romanovih, ali ono što su Francuzi uradili svom DEČAKU-KRALJU - JOŠ JE STRAŠNIJE
/
Sudbina kraljice Marije Anoanete, kao i ishod Francuske revolucije, dobro su poznati. Tek nakon 200 godina i isto toliko ljudi koji su za sebe tvrdili da su Marijini potomci, otkriveno je šta se zaista desilo sa njenim najmlađim sinom, naslednikom francuske krune, kraljem Lujem XVII.
Najmlađi sin Marije Antoanete, Luj Šarl, imao je samo 4 godine kada je počela Francuska revolucija. U osmoj godini formalno je postao kralj. Istovremeno, bio je zarobljenik revolucije, živeo je u prljavoj ćeliji ozloglašenog Pariskog zamka i nije je napustio do kraja života.
Nakon smrti, njegovo srce imaće sopstvenu priču o putovanju kraljevskim dvorcima.
Od Versaja do tamnice
Nakon što su kraljevsku porodicu odveli u “Zamak“, tadašnji princ Francuske ih više nikada nije video. Bio je zatvorenik novih revolucionarnih vlasti, prepušten na njihovu milost i nemilost.
Robespjer je članovina kraljevske porodice namenio surove sudbine – kralja Luja XVI su na giljotinu izveli u januaru 1793. a šest meseci kasnije istu sudbinu doživela je i kraljica. Međutim, iz političkih razloga, jakobinci nisu hteli isto da postupe i sa njihovom decom.
Mali Luj-Šarl, osmogodišnji zatvorenik jakobinaca, nakon smrti oca formalno postaje kralj Francuske, Luj XVII. Evropski dvorovi su se ophodili u svojim dokumentima kao da je Luj potpuno legitimni naslednik krune. Međutim, u Francuskoj je uspostavljena republika, u kojoj je dinastija jedan od najomrznutijih pojmova. Među mnoge žrtve takvog raspoloženja spada i tužna sudbina Luja XVII, kralja bez krune.
Građanin X
Robespjer je nameravao da od Luja XVII napravi primer civilizacijskog iskoraka Revolucije, što je jedan od najneuspelijih planova u istoriji planiranja. Naime, naslednik Burbornske loze je trebao da postane običan građanin, i tako simbolično pokaže pobedu građanske klase. Kao neko ko je trebao dečaku odraslom u Versaju da pokaže kako žive obični građani Prve republike, određen je Antoan Simon, Robespjerov prijatelj.
Pijani revolucionar nije bio neko društvo ni starijima, a po dečaka kralja bio je devastirajući. U stotinama knjiga su ostala opisana ponižavanja koja je pretrpeo mali Luj XVII – iznurivan glađu, trovan najogavnijom propagandom o svojim roditeljima, fizički maltretiran, psihiči gažen, u zamračenoj tamnici pariskog zatvora proveo je skoro 3 paklene godine.
Žan-Baptist Halmon je posetio Luja XVII u ćeliji nekoliko meseci pre smrti. Bio je poslat od strane nove Vlade 1795. da se uveri u zdravlje i tretman kraljevske dece. On je svoj susret sa njima opisao 1814. tekstovima koje je objavila tadasnja štampa.
Iz tog opisa malog kralja, možemo da naslutimo jadno stanje u kome se nalazio. Iako njegov prostor za život, poluzamračenu sobu u kuli Zamka, naziva jako čistom, to možemo pripisati najavljenoj poseti.
Ali, opisujuci psihicko i fizicko stanje zatvorenika, naslućujemo psihičko stanje dečaka. Bio je potpuno izgubljen, reči kao da nisu dopirale do njega, a prva rekcija je bila uzrokovana zapovednim tonom kojim su mu počeli postavljati pitanja. I tada, dečak je odgovarao automatski, neljudski, šturo, a povinuvši se svakoj naredbi koju su izdali. Stanje duha kod desetogodišnjeg Luja, Hamond je opisao kao “Slomljeno”, a ni fizički Luj nije stajao mnogo bolje.
Odlazak
Osmog juna 1795. umro je desetogodišnji Luj XVII, kralj koji je kraljevanje proveo bez i jednog daška radosti. Doktor Filip-Žan Poletan je radio autopsiju dan nakon smrti. Zapisao je u svoj rokovnik da je telo zatekao u neuhranjenom stanju, sa ožiljcima koji su ličili na rane od bičevanja, izjedeno tuberkulozom i nehigijenom. Ono što nije zapisao je da je tom prilikom izvadio srce kralja Luja XVII i odneo ga sa sobom kao neki naučni trofej.
Istina o zlehudoj sudbini malog Luja XVII bila je previše tužna da bi je ljudi prihvatili. Ubrzo se pojavila priča da kralj nije stradao u ćeliji zamka, nego da su rojalisti uspeli da ga izvuku, i podmetmu leš nekog drugog. Većini je bilo lakše da poveruju u priču u kojoj je kralj preživeo, nego istinu da je, kao dete, umro strašnom smrću.
Ponovni dolasci
Ali, za održanje nije bila dovoljna samo želja većine da veruje u nju. Kada je, posle sloma Prve republike, na francuski tron došao brat svrgnutog Lija XVI, i uzeo ime XVIII, mnogima je to bio argument da je priča o tome da je Luj XVII preživeo zatvor istinita.
U prvoj godini vladavine, više desetina ljudi je došlo sa tvrdnjom da su upravo oni Luj XVII. Taj trend se nastavljao i u narednim decenijama, pa i kasnije, jer su mnogi svoje poreklo počeli spajati sa tragičnim princom. Ulje na vatru je dolivala i činjenica da, obzirom na zamračenost prostorije u kojoj je boravio, mladog Luja niko nije ni video nekoliko meseci pre smrti. Pošto je sahranjen u neobeleženom grobu, i nakon njegove smrti jako malo ljudi je videlo leš kraljevića. Idealni uslovi za lov u mutnom…
Definitivno najpoznatiji čovek koji je tvrdio da je Luj XVII je Karl Vilhelm Naundorf. Celog života je insistirao da je on sin Luja XVI i Marije Antoanete, te je na kraju i sahranjen, u Holandiji, kao pripadnik loze Burbona. Naime, iako je Francuska protestvovala, Holandija je dopustila da na grobu ovog Nemca, kao i u državnim knjigama, piše da je sahranjen kao Luj XVII, kralj Francuske.
Francuski sud je konačno 1954. godine presudio da Nuendrof i njegovi potomci nisu u vezi sa kraljevskom porodicom, što ih nije sprečilo da i dalje tvrde da su ogranak Burbonske loze.
Većina stručnjaka se slaže da je tačka na sve spekulacije stavljena DNK testom 2000. godine.
Put srca
Srce koje je doktor Filip-Žan Peletan čuvao u svojoj kući, u tegli sa alkoholom, iz zavisti je ukrao jedan njegov učenik. Na svojoj samrtnoj postelji, učenik se pokajao i poželeo da je vrati Peletanu, ali je tegla sa srcem završila kod pariskog nadbiskupa, gde je i ostala do revolucije 1830.
Nakon toga je menjala vlasnike između pripadnika vladarske porodice, ali sami kraljevi nikada nisu hteli da prihvate da je to zaista srce Luja XVII. Već je bilo toliko pretendenata, da neko srce u tegli alkohola nije bio dovoljno jak dokaz.
Tegla sa srcem završila je kod španskog ogranka dinastije Burbona i u njihovom vlasništvu bila je više od jednog veka. Godine 1975., iz Španije je vraćena u Pariz, i od tada stoji u Bazilici u Sent Deniju.
Tamo je dugo stajalo izloženo kao srce osobe koja je umrla u zatvoru, jer ni u Bazilici nisu bili sigurni da li se zaista radi o Luju XVII.
Kraj misterije
Godine 2000. nakon dosta pravnih zavrzlama, izvršeno je DNK testiranje uzoraka uzetih sa srca, i uzoraka koji su pripadali članovima kraljevske porodice. Sa velikom dozom sigurnosti se utvrdilo da srce pripada sinu Marije Antoanete, odnosno da je dečak koji je umro u tamnici zapravo bio kralj Luj XVII.
Od tada su zamrle i priče o naslednicima burbonske loze, a preko 150 ljudi koji su tvrdili da su oni sinovi francuskog kralja su otkriveni kao prevaranti.
Nakon što je utvrđeno da srce pripada Luju XVII, 2004. godine je organizovana i sahrana, više od 200 godina od smrti mladog naslednika. U porodičnoj crkvi u Parizu, nedaleko od mesta gde počivaju njegovi roditelji, Luj XVII je sahranjen u prisustvu brojnog evropskog plemstva. Bila je to prava kraljevska sahrana, iako je od preminulog ostalo samo 200 godina staro srce.
Autor teksta: Mladen Trbić
